Önsöz İşbu Anlaşma’ya imza koymuş, Avrupa Konseyi’nin üye Devletleri, Avrupa Konseyi’nin, üyeleri arasında daha güçlü bir birlik oluşturma hedefini göz önünde bulundurarak; İşlenen suçlarda ateşli silahların giderek artan bir şekilde kullanımının yarattığı tehdidi dikkate alarak; Söz konusu ateşli silahların, genelde yurt dışından temin edildiği gerçeğinin bilincinde olarak; Ateşli silahların sınırlardaki hareketini kontrol etmek amacıyla, uluslararası bazda etkin yöntemleri hayata geçirmek niyeti ile; Mal ve kişilerin dolaşım özgürlüğü gibi modern hedefler ile çelişebilecek, yasal uluslararası ticarete zarar verecek ve pratik olmayan ve kişiler için gereksiz bir sıkıntı yaratan sınır kontrolleri ile sonuçlanacak önlemlerden kaçınmanın gerekliliğinin farkında olarak; Aşağıda belirtilen koşul ve şartlar üzerinde anlaşmaya varmışlardır: Bölüm I – Tanımlamalar ve genel koşullar Madde 1 İşbu Konvansiyonun amaçları doğrultusunda: a. "ateşli silah" kavramı, işbu Konvansiyonun I. Ekinde bu kavrama atfedilen anlamı taşır; b. "kişi" kavramı, işbu Anlaşmayı imzalayan Tarafın (Devlet) bölgesi içerisinde, iş yeri sahibi olan tüzel kişileri de ifade eder; c. "satıcı" kavramı, ticari faaliyetleri veya iş hayatları, tamamen veya kısmen, ateşli silahların üretimi, alım-satımı, değiş tokuşu ve kiraya verilmesi alanlarından ibaret olan tüm kişileri ifade eder; d. "ikamet eden" kavramı, Avrupa Konseyi, Bakanlar Komitesi’nin (72) 1 no’lu Önerisi Ek’inde yer alan 9 no’lu Kural’da belirtilen tanımlama içerisinde, işbu Anlaşmayı imzalayan Tarafta (Devlet) sürekli olarak ikamet eden tüm kişileri ifade eder.
Madde 2 İşbu Anlaşma’yı imzalayan Taraflar, yasadışı ateşli silah trafiğinin önüne geçmek ve bir Devlet’ten bir diğerine transfer edilen ateşli silahların takibatını yapmak ve yerlerini belirlemek üzere uygun idari tedbirler almak suretiyle, birbirlerine karşılıklı olarak destek vermeyi taahhüt ederler. Madde 3 İşbu Anlaşma’yı imzalayan her bir Taraf, işbu Konvansiyon’un hükümlerine aykırı olmamak koşuluyla, ateşli silahlar ile ilgili yasa ve yasal düzenlemeler yapmakta serbesttir. Madde 4 Tüm taraflarının Devletler olduğu veya Devletler adına hareket ettikleri işbu Konvansiyon, ateşli silahlara ilişkin diğer yasal işlemleri etkilemez.
Bölüm II – Yasal işlemlerin bildirilmesi Madde 5 1. Eğer işbu Anlaşma’yı imzalayan Tarafın bölgesi içerisinde bulunan bir ateşli silah, Anlaşma’yı imzalayan diğer bir Tarafın bölgesinde ikamet eden bir kişiye satılır, transfer edilir veya elden çıkarılırsa silahın çıkış yaptığı Taraf, silahın giriş yaptığı Tarafı, Madde 8 ve 9’da belirtilen hükümlere göre bilgilendirir. 2. Yukarıda 1 no’lu paragrafta belirtilen hükmün uygulanabilmesi amacıyla işbu Anlaşma’yı imzalayan her bir Taraf, kendi bölgesi içerisinde bulunan bir ateşli silahı satan, transfer eden veya elden çıkaran kişinin, söz konusu Tarafın bölgesindeki yetkili mercilere, ilgili işleme ait bilgileri vermesini sağlamak için gerekli tüm tedbirleri alacaktır. Madde 6 Eğer işbu Anlaşma’yı imzalayan Tarafın bölgesi içerisinde bulunan bir ateşli silah, mülkiyetinde değişiklik olmaksızın, diğer bir Tarafın bölgesine, geri dönmeyecek şekilde transfer edilirse silahın çıkış yaptığı Taraf, silahın giriş yaptığı Tarafı, Madde 8 ve 9’da belirtilen hükümlere göre bilgilendirir. Madde 7 Madde 5 ve 6’da atıfta bulunulan bilgilendirmeler, silahın bölgesinden çıkış yaptığı Devlet’in faydalı olacağını düşünmesi durumunda, silahın transit olarak geçtiği bölgelerin ait olduğu, işbu Anlaşma’yı imzalamış diğer Taraflara da yapılacaktır. Madde 8 1. Madde 5, 6 ve 7’de atıfta bulunulan bilgilendirmeler, mümkün olabildiğince çabuk yapılmalıdır. İşbu Anlaşma’yı imzalayan Taraflar, bilgilendirme işinin, silahlar ilgili işlem veya transferlerden önce yapmak için ellerinden gelen çabayı göstereceklerdir. Bir ihmal söz konusu olduğunda, bilgilendirme işlemi en kısa sürede yapılmalıdır. 2. Madde 5, 6 ve 7’de atıfta bulunulan bilgilendirmelerde, özellikle, şu bilgiler yer almalıdır: a. söz konusu ateşli silahın satıldığı, transfer edildiği veya elden çıkarıldığı kişinin veya bir ateşli silahı, mülkiyetini değiştirmeksizin, işbu Anlaşma’yı imzalayan başka bir Tarafın bölgesine, geri dönülmeyecek şekilde transfer eden kişinin kimlik bilgileri, pasaport veya kimlik kartı no ve adresi; b. söz konusu ateşli silahın türü, yapımı ve özellikleri ile seri numarası veya silahı, diğer silahlardan ayırt eden işaretler.
Madde 9 1. Madde 5, 6 ve 7’de atıfta bulunulan bilgilendirmeler, işbu Anlaşma’yı imzalayan Tarafların belirleyecekleri ulusal yetkili merciler arasında yapılacaktır. 2. Uygun görüldüğü takdirde söz konusu bilgilendirmeler, Uluslararası Polis Teşkilatı (Interpol) aracılığıyla da yapılabilir. 3. Tüm Devletler, kendi onay, kabul, izin veya tasdik mekanizmalarını devreye soktuklarında, Avrupa Konseyi Genel Sekreteri’ne hitaben bir deklarasyonla, bilgilendirmelerin yapıldığı merciye mevcut durum ile ilgili bilgi vereceklerdir. Devletler, söz konusu mercilerin yapısında meydana gelen müteakip değişimler ile ilgili olarak, Avrupa Konseyi Genel Sekreteri’ni derhal bilgilendireceklerdir.
Bölüm III – Çifte izin Madde 10 1. İşbu Anlaşma’yı imzalayan her bir Taraf, yetkili mercilerinden önceden onay alınmaksızın, kendi bölgesi içerisinde bulunan bir ateşli silahın, kendi bölgesinde ikamet etmeyen bir kişiye satılmaması, transfer edilmemesi veya elden çıkarılmaması için gerekli tedbirleri alacaktır. 2. Yetkili merciler, silah ile ilgili işleme ilişkin iznin, söz konusu kişiye, ikamet ettiği bölgenin ait olduğu, işbu Anlaşma’yı imzalamış Tarafın yetkili mercilerince verildiğini teyit edene dek söz konusu izin verilmeyecektir. 3. Söz konusu kişi, ateşli silahı, silah ile ilgili işlemin gerçekleştiği, işbu Anlaşma’yı imzalamış Tarafın bölgesi içerisinde mülkiyetine almış ise, 1. paragrafta atfedilen izin ancak ve ancak işbu Anlaşma’yı imzalamış söz konusu Tarafın bölgesinde ikamet eden kişilerin de dahil olduğu bir işlem için verilebilecek iznin dayandığı ilgili koşul ve şartlara bağlı kalınarak verilebilir. Eğer ateşli silah, zaman kaybedilmeksizin ihraç edilirse, 1. paragrafta belirtilen merciler, sadece, söz konusu kişinin ikamet ettiği, işbu Anlaşma’yı imzalamış Tarafın yetkili mercilerinin, özel olarak söz konusu işleme veya genel olarak bu tür işlemlere izin verip vermediklerini öğrenmekle yükümlüdürler. 4. İşbu Maddenin 1. ve 2. paragraflarında ifade edilen izinlerin yerine, uluslararası silah taşıma lisansı kullanılabilir. Madde 11 Tüm Devletler, kendi onay, kabul, izin veya tasdik mekanizmalarını devreye soktuklarında, yasal mercilerinden hangilerinin Madde 10’un 2. paragrafında atfedilen izinleri vermeye yetkili olduğunu belirleyeceklerdir. Devletler, söz konusu mercilerin yapısında meydana gelen müteakip değişimler ile ilgili olarak, Avrupa Konseyi Genel Sekreteri’ni derhal bilgilendireceklerdir.
Bölüm IV – Nihai koşullar Madde 12 1. İşbu Konvansiyon, Avrupa Konseyi üye Devletlerinin imzalarına açılacaktır. Konvansiyon, devletlerin onay, kabul veya tasdikine tabidir. Onay, kabul veya tasdik mekanizmaları, Avrupa Konseyi Genel Sekreteri ile birlikte yürürlüğe sokulacaktır. 2. Konvansiyon, üçüncü onay, kabul veya tasdik mekanizmasının uygulanmaya başladığı tarihten itibaren üç aylık sürenin dolmasının ardından, takip eden ayın ilk günü yürürlüğe girecektir. 3. Müteakip olarak, işbu Konvansiyonu onaylamış, kabul etmiş veya tasdiklemiş, işbu Anlaşma’yı imzalayan tüm Devletler ile ilgili olarak Konvansiyon, Devletlerin onay, kabul veya tasdik mekanizmasını uygulamaya başladıkları tarihten itibaren üç aylık sürenin dolmasının ardından, takip eden ayın ilk günü yürürlüğe girecektir. Madde 13 1. İşbu Konvansiyonun yürürlüğe girmesinin ardından Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, üye olmayan Devletleri de işbu Konvansiyonu kabul etmeye davet edebilir. Bu daveti içeren karar, Avrupa Konseyi Tüzüğü’nün 20.d no’lu Maddesi’nde belirtilen hükümlere göre ve aynı zamanda işbu Konvansiyon’u imzalamış Taraflar da olan Avrupa Konseyi üye Devletleri’nin oybirliği ile alınacaktır. 2. Bu erişim hakkı, Avrupa Konseyi Genel Sekreteri ile birlikte, yürürlüğe sokulacak ve yürürlüğe girdiği tarihten üç ay sonra geçerli sayılacak bir izin mekanizması uygulanmak suretiyle tanınacaktır. Madde 14 1. Tüm Devletler, işbu Konvansiyonu imzalama aşamasında veya kendi onay, kabul, tasdik veya izin mekanizmalarını devreye soktuklarında, işbu Konvansiyon’un uygulanacağı bölge veya bölgeleri belirleyeceklerdir. 2. Tüm Devletler, kendi onay, kabul, tasdik veya izin mekanizmalarını devreye soktuklarında veya daha sonraki bir tarihte, Avrupa Konseyi Genel Sekreteri’ne hitaben bir deklarasyonla, işbu Konvansiyon’u söz konusu deklarasyonda belirtecekleri, uluslararası ilişkilerinden sorumlu oldukları veya adlarına yükümlülük altına girme yetkisine sahip oldukları diğer bölge veya bölgelere de uygulanacak şekilde genişletebilirler. 3. Bir önceki paragrafta belirtilen hükümlere göre yapılan tüm deklarasyonlar, bu deklarasyonlarda belirtilen bölgeler ile ilgili olarak, Genel Sekreter’e hitaben bir bildiri ile geri çekilebilir. Geri çekme işlemi, ancak Genel Sekreter’in söz konusu bildiriyi aldığı tarihten altı ay sonra sonuçlanıp yürürlüğe girecektir. Madde 15 1. Tüm Devletler, işbu Konvansiyonu imzaladıklarında veya kendi onay, kabul, tasdik veya izin mekanizmalarını devreye soktuklarında, işbu Konvansiyonun II no’lu Ek’inde belirtilen haklardan biri veya birkaçını kullanacaklarını beyan edebilirler. 2. İşbu Anlaşma’yı imzalayan Taraflardan her biri, bir önceki paragrafta belirtilen hükümlere göre kullandığı haklardan, Avrupa Konseyi Genel Sekreteri’ne hitaben yapacağı bir deklarasyonla, tamamen veya kısmen, feragat edebilir. Haklardan feragat, ilgili deklarasyonun Genel Sekreter’in eline geçtiği anda yürürlüğe girmiş olur. 3. İşbu Maddenin 1. paragrafında belirtilen hükümlere göre hak kullanımında bulunan, işbu Anlaşma’yı imzalamış Taraf, hak kullanımın yapıldığı ilgili hükmün diğer Taraflarca da uygulanmasını talep edemez. Ancak hak kullanımında bulunan Taraf, hak kullanımının kısmi veya şartlı olması halinde, söz konusu koşulun, kendi kabul ettiği haliyle, uygulanmasını talep edebilir. Madde 16 1. İşbu Anlaşma’yı imzalayan Taraflar, işbu Konvansiyon’un hükümlerini desteklemek veya Konvansiyon’un temelini oluşturan prensiplerin uygulanmasını kolaylaştırmak amaçları dışında, Konvansiyon ile ilgili meseleler hakkında, karşılıklı veya çok-taraflı anlaşmalar yapamazlar. 2. Ancak, işbu Anlaşma’yı imzalayan Taraflardan iki veya daha fazlası, bu konuyla ilgili olarak, ortak bir yasal düzenleme temelinde veya kendi belirledikleri özel bir sistem içerisinde, kendi ikili ilişkilerini kurarlar veya kurmuşlar ise, kendilerinden söz konusu yasal düzenlemeleri, işbu Konvansiyonunun hükümlerine ters düşmeyecek şekilde, gerektiği gibi düzenlemeleri istenecektir. 3. Bu konuyla ilgili olarak, işbu Anlaşma’yı imzalamış Taraflar, bu Maddenin 2. paragrafında belirtilen hükümlere göre, Konvansiyon’un koşul ve şartlarını, kendi ikili ilişkilerine tatbik etmekten vazgeçerlerse, bu bağlamda, Avrupa Konseyi Genel Sekreteri’nin söz konusu durum ile ilgili bilgilendireceklerdir. Madde 17 1. Avrupa Konseyi’nin, Suçlar ile ilgili Avrupa Komitesi, işbu Konvansiyon’un uygulanması ile ilgili olarak düzenli olarak bilgilendirilecek ve Komite, Konvansiyon’un uygulanmasından kaynaklanabilecek zorlukların dostane bir şekilde çözümüne katkıda bulunmak için ne gerekiyorsa yapacaktır. 2. Suçlar ile ilgili Avrupa Komitesi, geleceğin teknik, sosyal ve ekonomik gelişmeleri ışığında, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’ne, işbu Konvansiyon’un koşullarını, özellikle de I no’lu Ek’in içeriğini değiştirmek veya ilaveler yapmak için hazırladığı teklifleri sunacaktır. Madde 18 1. Savaş halinde veya diğer beklenmedik şartlar altında, işbu Anlaşma’yı imzalayan Taraflar, kendilerini işbu Konvansiyon’un hükümlerinden muaf bırakacak ve derhal yürürlüğe girecek geçici kurallar koyabilirler. Taraflar, derhal, Avrupa Konseyi Genel Sekreteri’ni söz konusu derogasyonlar ve bunların durdurulma gerekçeleri hakkında bilgilendireceklerdir. 2. İşbu Anlaşma’yı imzalayan Taraflar, Avrupa Konseyi Genel Sekreteri’ne hitaben bir bildiri ile, işbu Konvansiyon’un geçersiz olduğunu duyurabilirler. Konvansiyon’un geçersizliği durumu, Genel Sekreter’in söz konusu bildiriyi aldığı tarihten altı ay sonra yürürlüğe girer. Madde 19 Avrupa Konseyi Genel Sekreteri, Konsey’in tüm üye Devletlerini ve işbu Konvansiyon’a imza koymuş diğer tüm Devletleri, şu hususlarda bilgilendirecektir: a. Konvansiyon’a atılan imzalar; b. herhangi bir onay, kabul, tasdik veya izin mekanizmasının uygulanması durumu; c. Madde 12 ve 13’te belirtilen hükümler gereğince, işbu Konvansiyon’un yürürlüğe girdiği tarihler; d. Madde 9’un 3. paragrafında belirtilen hükümlere göre, Genel Sekreter tarafından alınan tüm deklarasyon ve bildiriler; e. Madde 11’de belirtilen hükümlere göre, Genel Sekreter tarafından alınan tüm deklarasyon ve bildiriler; f. Madde 14’te belirtilen hükümlere göre, Genel Sekreter tarafından alınan tüm deklarasyon ve bildiriler; g. Madde 15’in 1. paragrafında belirtilen hükümlere göre, Devletlerin hak kullanımları; h. Madde 15’in 2.paragrafında belirtilen hükümlere göre, Devletlerin haklarından yaptığı feragatler; i. Madde 16’da belirtilen hükümlere göre, Genel Sekreter tarafından alınan, ortak yasal düzenleme veya özel sistemler ile ilgili tüm bildiriler; j. Madde 18’in 1. paragrafında belirtilen hükümlere göre, Genel Sekreter tarafından alınan, derogasyonların yürürlüğe girdiği veya durdurulduğu (duruma göre) tarihler ile ilgili tüm bildiriler; k. Madde 18’in 2. paragrafında belirtilen hükümlere göre, Genel Sekreter tarafından alınan, Konvansiyon’un geçersizliği durumunun yürürlüğe gireceği tarih ile ilgili tüm bildiriler.
Bu hükümlerin kanıtı olmak üzere, usulüne uygun olarak yetkili kılınmış aşağıda imzası bulunanlar bu Konvansiyon’u imzalamışlardır. Strasbourg’da 28 Haziran 1978 günü, Avrupa Konseyi’nin arşivlerine konulmak üzere, İngilizce ve Fransızca olarak ve her iki dil de aynı ölçüde geçerli olacak şekilde, tek nüsha halinde düzenlenmiştir. Avrupa Konseyi Genel Sekreteri, Konvansiyon’a imza koymuş ve koşullarını kabul etmiş her bir Devlet’e, Konvansiyon’un onaylı kopyalarını gönderecektir.
Ek I A. İşbu Konvansiyon’un amaçları doğrultusunda, "ateşli silah" kavramı şu anlamlara gelir: 1. i. Patlayıcı madde, gaz veya hava basıncı veya başka bir itici güç aracılığıyla, kurşun, mermi veya füzelerin veya zehirli gaz, sıvı veya diğer maddelerin salındığı, bir silah şeklinde tasarlanmış veya uyarlanmış ve ii. Aşağıda belirtilen kategorilerden biri içerisine giren tüm nesneler. Şu anlaşılmalıdır ki a-f (her ikisi de dahil olmak üzere) arasındaki alt paragraflarla “i” alt paragrafında belirtilen silahlarda, patlayıcı ve itici bir güç mekanizması kullanılmaktadır: a. otomatik silahlar; b. yarı otomatik, mükerrer atışlı veya tek atım mekanizmalı kısa silahlar; c. en az bir yivli namlulu, yarı otomatik veya mükerrer atış mekanizmalı uzun silahlar; d. en az bir yivli namlulu, tek atımlık uzun silahlar; e. sadece düz tüfek namlu(lar)ı olan yarı otomatik veya mükerrer atış mekanizmalı uzun silahlar; f. taşınabilir füze rampaları; g. sersemletici zehir veya aşındırıcı maddeler ateşleyerek kişilerin hayatı veya sağlıklarına zarar verecek şekilde tasarlanmış her türlü silah veya ekipmanlar; h. saldırı veya savunma için tasarlanmış alev makineleri; i. yalnızca düz tüfek namlu(lar)ı olan, tek atımlık uzun silahlar; j. gaz itici mekanizmaları olan uzun silahlar; k. gaz itici mekanizmaları olan kısa silahlar; l. sıkıştırılmış gaz itici mekanizmaları olan uzun silahlar; m. sıkıştırılmış gaz itici mekanizmaları olan kısa silahlar n. yalnızca bir yay aracılığıyla mermi atabilen silahlar. Aşağıda belirtilen özelliklere sahip silahlar, işbu 1. paragrafta belirtilen listenin dışındadır: xv. kullanım için bir daha uygun olmayacak şekilde değiştirilmiş silahlar; xvi. gönderildikleri Devlet’in bölgesi içerisinde düşük güçleri nedeniyle kontrole tabi olmayan silahlar; xvii. alarm vermek, sinyal vermek, hayat kurtarmak, hayvan kesimi veya zıpkınla balık avlamak için veya endüstriyel veya teknik amaçlar doğrultusunda tasarlanmış olan silahlar - sadece bu amaçlar doğrultusunda kullanılabilecek olmaları koşuluyla. xviii. gönderildikleri Devlet’in bölgesi içerisinde, antika değeri taşıdığı için kontrole tabi olmayan silahlar. 2. Yukarıdaki 1. paragrafta belirtilen silahların ateşleme mekanizmaları, fişek yatakları, silindir veya namluları. 3. Yukarıdaki 1. paragrafın a-f (her ikisi d dahil olmak üzere) arasındaki alt paragrafları, “i”, “j”, “k” veya “n” alt paragrafında belirtilen silahlarda kullanılmak üzere özel olarak tasarlanmış her türlü cephane ve yukarıdaki 1. paragrafın “g” alt paragrafında belirtilen ekipmanlarda kullanılmak üzere özel olarak hazırlanmış her türlü madde. 4. Yukarıdaki 1. paragrafta belirtilen silahlara monte edilecek şekilde tasarlanmış olmak kaydıyla, ışın demetli veya elektronik ışık kuvvetlendirme sistemli veya kızıl ötesi sistemli dürbünler. 5. Yukarıdaki 1. paragrafta belirtilen silahlara monte edilecek şekilde tasarlanmış susturucular. 6. Patlayıcı veya yakıcı ekipmanlar taşıyan her türlü el bombası, bomba veya benzeri tipte füzeler. B. İşbu Ek’in amaçları doğrultusunda: a. "otomatik silah" kavramı, tetik her çekildiğinde patlama halinde ateş etme özelliğine sahip silah anlamına gelir; b. "yarı otomatik silah" kavramı, tetik her çekildiğinde sadece bir adet mermi ateşleyebilen silah anlamına gelir; c. "mükerrer atış mekanizmalı silah" kavramı, her ateşleneceği zaman tetiğe ek olarak ana mekanizmasının da kullanılması gereken silah anlamına gelir; d. "tek atımlık silah" kavramı, her atıştan önce namlu veya namluların yüklenmesi gereken silah anlamına gelir; e. "kısa silah" kavramı, namlu uzunluğu 30 cm’yi veya toplam uzunluğu 60 cm’yi geçmeyen silah anlamına gelir; f. "uzun silah" kavramı, namlu uzunluğu 30 cm’yi veya toplam uzunluğu 60 cm’yi aşan silah anlamına gelir.
Ek II Devletler, aşağıda belirtilen hakları kullandıklarını beyan edebilirler: a. işbu Konvansiyon’un I no’lu Ek’inin 1. paragrafının i-n (her ikisi de dahil olmak üzere) arasındaki alt paragrafları veya I no’lu Ek’in 2, 3, 4, 5 veya 6. paragraflarında belirtilen silah ve ekipmanlardan bir veya birkaçına istinaden, Konvansiyon’un II. Bölümü’nde belirtilen hükümleri uygulamama hakkı; b. işbu Konvansiyon’un III. Bölümü’nde belirtilen hükümleri uygulamama hakkı; c. işbu Konvansiyon’un I no’lu Ek’inin 1. paragrafının i-n (her ikisi de dahil olmak üzere) arasındaki alt paragrafları veya I no’lu Ek’in 2, 3, 4, 5 veya 6. paragraflarında belirtilen silah ve ekipmanlardan bir veya birkaçına istinaden, Konvansiyon’un III. Bölümü’nde belirtilen hükümleri uygulamama hakkı; d. işbu Anlaşma’yı imzalayan iki Tarafın bölgelerinde ikamet eden satıcılar arasında gerçekleşen işlemlere, Konvansiyon’un III. Bölümü’nde belirtilen hükümleri uygulamama hakkı. |