Ceza Hukuku Reformu

Vakfımızca 2001 yılında basımı yapılan bu kitap tükenmiştir.

Vakfımızca 2001 yılında basımı gerçekleştirilen kitap, bireylere hukukun üstünlüğünü benimsetmek, demokratik hukuk devletinin kurulmasına katılmak için kalıcı bir eser olarak gördüğümüz "CEZA HUKUKU REFORMU" adlı bu kitabımızı yararlanmanıza sunuyoruz.

Türk Ceza Kanunu Tasarısı ve Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu Tasarısını uluslararası üne sahip Amerikalı, Alman ve Türk bilim adamlarının eleştirilerine açan Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Prof.Dr. Feridun Yenisey, Prof. Dr. h.c. mult Hans-Joachim Hirsch ve Prof. Dr. h.c. Friedrich - Christian Schroeder’den oluşan bir organizasyon komitesi oluşturulmuştur. Bu çalışma grubu’na, İstanbul Goethe Enstitüsü, Heinrich Böll Vakfı, Kansas Üniversitesi Hukuk Fakültesi ve Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi önemli destek vermişler ve organizasyona katılmışlardır.

Ceza mahkemaleri Usulü Kanunu Tasarısı’nın tartışıldığı "Ceza Hukuku Reformu" adını verdiğimiz bu kitabın da, hukuk uygulayacıları, bilim adamları ve Meclis Komisyon üyeleri bakımından yararlı bir kaynak olacağı düşüncesindeyiz.

1. Basım
Mayıs 2001
840 Sayfa
  
Önsöz

Nazire DEDEMAN
Kurucu Başkan
Umut Onurlu Önderler Yetiştirme Vakfı

UMUT, Onurlu Önderler Vakfının amacı: ’’Geleceğin teminatı olan gençlerimize Atatürk’ün izinde önderlik yapacak kişilik ve beceriler kazandırarak onları ülkemizin gelişmesine yardımcı ve insanlığa yararlı bireyler olarak yetiştirmek; kişilere hukukun üstünlüğünü benimsetip uygulamasında katkıda bulunmalarını sağlamak; önderimiz Atatürk’ün ’’Yurtta Sulh Cihanda Sulh’’ anlayışından yola çıkarak, uyuşmazlıkların çözülmesinde barışçıl yolları seçmeyi yeğletmek; bu bagla da uzlaşma (ve barışı sürdürme ve geliştirme) becerilerini bireylere ögretip benimsetmek’’tir. Amacımızı gerçekleştirmek ve yol alabilmek için çalışıyoruz.

Vatandaşların devlete güvenmeleri ve kendi kişiliklerini rahatça geliştirebilmeleri ancak hukuk güvenliğinin sağlandığı bir hukuk devleti sistemi içinde gerekleşebilir. Hukuk devleti kavramı, hak ve özgürlükleri teminat altına alınmış, sonu belli hukuki ilişkilere girebilen ve kendi hukuki varlığını devlet karşısında hissettirebilen ve koruyabilen bireylerin var olmasını hedefleyen bir araç kavramıdır. Hukuk devleti tanımlarında, ’’vatandaşların hukuki güvenlik içinde olmaları’’, ’’hem ortak payda hem de hukuki devlet kavramı egemen kılma yoluyla ulaşılacak asıl hedef’ olarak görünmekte ve ’’devletin eylem ve işlemlerinin hukuk kurallarına bağlı olması’’, büyük ölçüde, hukuk devletinin bu asıl amacının sağlanmasında rol oynayan bir unsur olarak ele alınmaktadır.

Hukuk devleti ve hukukun üstünlüğü kavramları üzerinde çok durulmasına karşın, ülkemiz insanlarının bilincinde açıklık kazanmamıştır. Bu da, bireylerin konunun kanun yapıcılarını ilgilendirdiği izleniminden kaynaklanmaktadır. Oysa vatandaşlık hakkı ve sorumluluğu taşıyan toplumlar hukuku ve adaleti var edebilmektedir ve etmelidir. Bunu başta ülkemiz olmak üzere tüm dünyanın çok gereksinimi olduğunu biliyorum. Onurlu toplumlar hukuka saygılı, insanca yaşama hakkını koruyabilen toplumlardır. Onur, barışın saygınlık tartısı, gelişmenin hak ve özgürlükten sapmayan yol gösterici pusulasıdır. Onur, barışın saygınlık tartısı, gelişmenin hak ve özgürlükten sapmayan yol gösterici pusulasıdır. Ve biliyoruz ki, insan onuru hukuk devletinin benimsenmesi hukukun korunması ve gelişmesi ile eş anlamlıdır.

Bireysel veya örgütlü terör, şiddet türüdür, gerekçesi ne olursa olsun, insanların yaşam özgürlüklerinin kısıtlanması ve ellerinden alınmasıdır. Yaşama hakkı korunması gereken temel insan hak ve özgürlüklerinin başında gelir. Hukuk devletinde bireysel veya örgütlü eylemler meşru olmayan eylemlerdir.

Terör ve örgütlü suçların tartışılması ve karşılaştırmalı hukuka katkı sağlanması amacıyla 16-18 Haziran 1995 tarihleri arasında düzenlenen "Hukuk Devletinde Terör ve Örgütlü Suçla Mücadele’’ Sempozyumu gerçekleştirilmişti. UMUT VAKFI bu sempozyumdaki bildiriler ve tartışmaları, aynı başlıkla, kitap olarak yayınladı. UMUT Vakfı olarak ülkemizin hukuk düzeninin yeniden yapılandırılmasında "Hukuk Devletinde Terör ve Örgütlü Suçla Mücadele’’ kitabının her zaman başvurulabilecek nitelikte bir eser olduğuna inanıyoruz.

Bu alandaki ikinci çalışmamız olarak; bireylere hukukun üstünlüğünü benimsetmek, demokratik hukuk devletinin kurulmasına katılmak için kalıcı bir eser olarak gördüğümüz ’’CEZA REFORMU’’ adlı bu kitabımızı, yararlanmanıza sunuyoruz. Bu yapıtın oluşmasına katkıda bulunan herkese teşekkür ediyoruz.

Türkiye’nin yeni bir ceza yasasına ve ceza usul yasasına gereksinimi bulunduğu herkes tarafından kabul edilen bir gerçektir. Üzerinde on yıldır çalışılan Türk Ceza Yasası tasarısı ile Ceza Usul Yasası tasarısı Meclis gündemine alınacak şekle dönüşmüştür. Hatta her iki temel yasanın öncelikle ele alınarak yasalaşması bakımından kamuoyuna açıklama yapılmış ve bu yöndeki çalışmalar hızlandınlmıştır.

UMUT Vakfı olarak yalnızca suçu tanımlayan veya cezayı belirleyen yasalarla hukuk devleti veya demokratik toplum düzeni kurmanın olanaksız olduğunu tekrarlıyoruz. Hukuk, insanca yaşamaya ışık tutan ve yol gösteren çağcıl bir anlayışla yaşama geçirilmelidir. Hukuk devleti kavramı ile hukukun üstünlüğü günlük yaşamımızın bir parçası haline gelene kadar mücadeleler sürecektir. İnsan haklarının korunduğu ve geliştirildiği bir anlayışın hakim olduğu hukuk düzeni, vatandaşların etkinlikleri ile somutlaşacaktır. Hukuk durağan olmaktan çıkmalı ve değişen dünyamızın koşullarında insanca bir yaşam, yaşam hakkının korunduğu barışçıl bir hukuk düzeninin kurulmasında her olumlu adım geliştirilmelidir .

Bu amaçlarla yeniden insan haklarının korunması ve yeniden insancıl ceza hukukunun yapılandırılması için bilimsel görüşlerin, diğer ülkelerin uygulamalarının da tartışıldığı Sempozyumu kitap haline getirme görevini üstlendik.

Türk Ceza Kanunu Tasarısı ve Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu Tasarısını uluslararası üne sahip Amerikalı, Alman ve Türk bilim adamlarının eleştirilerine açan Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Prof. Dr. Feridun Yenisey , Prof. Dr. Dr. h.c. mult Hans-Joachim Hirsch ve Prof. Dr. Dr. h.c. Friedrich-Christian Schroeder’den oluşan bir organizasyon komitesi oluşturmuştur. Bu çalışma grubu’na, İstanbul Goethe Enstitüsü, Heinrich Böll Vakfı, Kansas Üniversitesi Hukuk Fakültesi ve Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi önemli destek vermişler ve organizasyona katılmışlardır. Kendilerine teşekkür ediyoruz.

Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu Tasarısı’nın tartışıldığı "Ceza Hukuku Reformu" adını verdiğimiz bu kitabın da, hukuk uygulayıcıları, bilim adamları ve Meclis Komisyon üyeleri bakımından yararlı bir kaynak oluşturacağı düşüncesi ile, Umut Vakfı Yönetim Kurulu olarak, bu eseri yayınlamaya karar verdik.

Ülkemizde hukukun ve insan haklarının gelişmesine bir nebze de olsa katkıda bulunmak umudu ve yararlı olması dileği ile, bu eseri takdirlerinize sunuyoruz.


İçindekiler

Birinci Bölüm
CEZA MUHAKEMESİ HUKUKU REFORMU

Açılış Konuşmaları
1. Türk Ceza Kanunu 1997 Tasarısı ve Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu 1999 Tasarısının Tanıtımı
(Ord. Proj: Dr: Dr: h.c. mult. Sulhi Dönmezer)
2. Motor Vehicle Stops and the Fourth Amendment (A. Kimberley Dayton)
2a. Oto Durdurma ve Amerikan Anayasası, 4 No’lu Ek Madde
(A. Kimberley Dayton.nın Tebliğinin Tercümesi)
2b. The Infrastructure of State and Federal Criminal Justice in the United States
(A. Kimberley Dayton)
3. Oto Durdurma, Arama ve Anayasa
(Prof Dr. Timur Demirbaş)
4. Der Schutz der Zeugen und die Rechte des Verletzten
(Prof Dr. Hans Lilie)
4a. Mağdurun Hakları ve Tanıkların Korunması
(Prof Dr. Hans Lilie.nin Tebliğinin Tercümesi)
5. Mağdurun Hakları ve Tanıkların Korunması (Prof. Dr. Durmuş Tezcan)
5a. Birinci Oturumun Tartışmaları
6. Ceza Adaletinin Yapısal Analizi
(Dr Mustafa Tören Yücel)
7 .Entwurf einer türkischen StrafprozeBordnung von 1999 Abgekürzte Verfahren
(Prof Dr. Dr. h.c. F)iedrich -Christian Schroeder)
7a. 1999 da Yapılan bir Türk Ceza Mahkemeleri Usulü Taslağı: Özel Yargılama Usulü
(Prof Dr. Dr. h.c. Friedrich -Christian Schroeder’İn Tebliğİnİn Tercümesi)
8. Kısaltılmış Muhakeme Usulleri
(Prof Dr. Erdener Yurtcan)
9. Confessions and the Right to Counsel: Reflections on Recent Changes in Turkish Criminal Proceure
(Prof. Robert K. Calhoun)
10. İkrar ve Savunma Hakkı (Doç. Dr. Cumhur Şahin)
10a. Schroeder, Yurtcan, Calhoun ve Şahin Tebliğlerinin Tartışma Bölümü
11. A Comparative Look at the Admissibility of Scientific Evidence in Court
(Frank Tom Read)
11a. Bilimsel Delillerin Kabul Edilebilirliği Konusuna Mukayesel Bir Bakış(Frank Tom Read’in Tebliğinin Tercümesi)
12. Bilimsel Deliller
(Prof. Dr: Sevil Atasoy)
13. Vorentwurf einer türkischen StrafprozeBordnung von 1999, Das Beweisrecht, Insbesondere die Beweisverbote
(Prof Dr. Klaus Rogal)
14. Tasarıda ve CMUK’da Delil Yasakları(Prof. Dr. Bahri Öztürk)
15. A Critique of Guideline Sentencing (Prof. Dr. David J. Gottlieb)
15a. Cezanın Tayini Sisteminin Eleştirisi
(Prof. Dr. David J. Gottlieb’nin Tebliğinin Tercümesi)
16. Cezanın Tayini
(Prof. Dr. Nur Centel)
16a. Read, Atasoy, Rogall. Öztürk, Gottlieb ve Centel’in Tebliğlerinden Sonraki Tartışmalar
17. Kanun Yolları: Türk ve Alman Sisteminin Mukayesesi
(Prof. Dr. Dieter Meurer)
18. Türk Ceza Muhakemesi Kanunu 1999 Öntasarısı’nın Kanun Yolları Açısından Değerlendirilmesi (Yrd. Doç. Dr. Hamide Zafer)
19. White Collar Investigations & The Rico Statute International Workshop on Criminal Law Reform
(Prof. Dr. Roscoe C. Howard)
19a. Beyaz Yaka Suçları ve Rico Yasası
(Prof. Dr. Roscoe C. Howard’ın Tebliğinin Tercümesi)
20. Çıkar Amaçlı Örgütlü Suçların Koğuşturulması
(Prof. Dr. Duygun Yarsuvat)
20a. Meurer, Howard, Yarsuvat ve Hamide Zafer Tebliğlerinden Sonra Yapılan Tartışmalar
(Başkan: Doç. Dr. Yücel Sayman)


İkinci Bölüm
TÜRK CEZA KANUNU 1997 ÖNTASARlSI
TEBLIGLER VE TARTIŞMALAR
21. Bugünkü Bakış Açısıyla 1975 Tarihli Alman Reformunun Dogmatik Kısmı ve 1997 Tarihli Türk Tasarısı
(Prof. Dr. Dr. h.c. mult. Hans-Joachim Hirsch)
22. Türk Ceza Kanunu Tasarısında Genel Hükümler Bölümünü 0Iuşturan Düzenlemenin Genel Özellikleri
(Prof. Dr. Köksal Bayraktar)
23. Entwurf eines türkischen Strargesetzbuchs Teilnahme
(Prof. Dr. Dr. h.c. Friedrich-Chirsitan Schroeder)
24. 1997 Türk Ceza Kanunu Tasarısının Suça İştirak Açısından Değerlendirilmesi
(Yrd. Doç. Dr. Mustafa Ruhan Erdem / Yrd. Doç. Dı: Veli Özer Özbek)
24a. Hirsch, Bayraktar, Schroeder, Erdem ve Özbek’in Konuşmasından Sonra Yapılan Tartışmalar
25. Türk Cezaevleriyle İlgili Mukayeseli Sistem Analizi ve İnfaz Hukukundaki Son Gelişmeler
(Melda Türker, LLM)
25a. Tutuklu ve Mahkûm Haklarının Hukuki Kaynağı
25b. Suçlu Çocuk Hakkında Verilen Özgürlükten Yoksun Bırakma Cezasının Yerine Getirildiği Kurumlarda Reform
(Yrd. Doç. Dr. Handan Yokuş Sevük)
25c. Ceza İnfaz Kurumlarının Sorunları ve Adalet Bakanlığınca Yürütülen Çalışmalar(Necati Nursal)
25d. European Committee on Crime Problems (CDPC) Draft Recommendation No. R(99) ...concerning prison overcrowding and prison population inflation
25e. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi
(Tavsiye Kararı Taslağının Tercümesi)
26. Strafbarkeit von juristischen Personen und Personenvereinigungen
(Prof Dr. Gerhard Dannecker)
26a. Kişi Birlikleri ve Tüzel Kişilerin Cezalandırabilirliği (Prof. Dr. Gerhard Dannecker ın Tebliğinin Tercümesi)
27 .Tüzel Kişilerin Ceza Sorumluluğu
(Yrd. Doç. Dr. Ayşe Nuhoğlu)
28. Bayraktar, Hirsch ve Erdem’in Konuşmasından Sonra Yapılan Tartışmalar(Oturum Başkanı Prof Dr. Bülent Tahiroğlu)
29. Din, Vicdan ve Kanaat Özgürlüğü
(Ord. Prof. Dr. Sulhi Dönmezer)
30. Din ve Vicdan Özğürlüğü ve 1997 Tarihli Türk Ceza Kanunu Tasarısı
(Yrd. Doç. Dr. Ahmet Gökçen)
30a. Zusammenfassung: Religions-und Gewissensfreiheit im Entwurf des tStGB vom 1997
31. Reform der Körperverletzungsregelungen
(Prof: Dr. Dr. h.c. mult Hans Joachim Hirsch)
31a. Müessir Fiil Hükümlerinin Reformu
(Hans-Joachim Hirsch’in Tebliğinin Tercümesi)
31b. Tartışma Bölümü
32. Müessir Fiil Suçlarının Ceza Sistematiğindeki Yeri
(Ord. Prof. Dr. Dr. h.c. mult. Sulhi Dönmezer)
33. Changing Paradigms in American Murder Law
(Prof. Dr. Tom Stacy)
33a. Adam Öldürme
(Prof Dr. Tom Stacy’nin Tebliğinin Tercümesi)
34. Türk Ceza Kanunu Tasarısı’ndaki Adam Öldürme Suçlanna ilişkin Hükümlerin Değerlendirilmesi (Yrd. Doç. Dr. Faruk Turhan)
35. Einige Betrachtungen zu den Staatsschutzdelikten im Entwurf eines Türkischen Strafgesetzbuchs
(Dr. Silvia TeUenbach)
35a. Devlete Karşı işlenen Suçlar(Dr. Silvia Tellenbach’ın Tebliğinin Tercümesi)
36. Devletin Güvenliğini ilgilendiren Suçlar (Prof Dr. Uğur Alacakaptan)
36a. Tartışma Bölümü
37. The Death Penalty in America
(Prof Dr. Stephen R. McAUister)
37a. Amerika’da Ölüm Cezası
(Prof Dr. Stephen R. McAUister’in Tebliğinin Tercümesi)
38. Ölüm Cezası
(Prof Dr. Doğan Soyaslan)
39. Crimes and Deportation
(Prof Dr. Stephen H. Legomsky)
40. Suçlar ve Mültecilik
(Doç. Dz. Hak. Kd. Alb. M. Tevfik Odman)
40a. Tartışma Bölümü
41. American Responses to the Problem of Repeat Sex Ofenders
(Stephen R. McAUister)
42. The Classification of Intentional Homicides: Description, Critique and Reform
(Prof Dr. Tom Stacy)
43. The Meaning of ’’Defect’’ in Products Liability: Lessons From the American Experience
(Prof Dr. WiUiam E. Westerbeke)
44. Commercial Arbitration and the New York Convention as Applied in the United States
(Christopher R. Drahozal)
45. The Asian Economic Crisis: Implications for Turkey, Europe, and the World(J.W. Head)
46. Efficiency of the Turkish Criminal Justice System Before 1991
(Prof Dr. Feridun Yenisey)