Vakfımızca 1996 yılında basımı gerçekleştirilen kitap, 16 - 18 Haziran 1995 tarihinde Marmara Üniversitesi Rektörlüğünce Sultanahmet’te gerçekleştirlen sempozyumu içermekte olup, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi ve The British Council ortak çalışması sonucudur.
1. Basım
Mayıs 1996
544 Sayfa
Mayıs 1996
544 Sayfa
Önsöz
Nazire DEDEMAN
Kurucu Başkan
Umut Onurlu Önderler Yetiştirme Vakfı
Vatandaşların devlete güvenmeleri ve kendi kişiliklerini rahatça geliştirebilmeleri ancak hukuk güvenliğinin sağlandığı bir hukuk devleti sistemi içinde gerçekleşebilir. Hukuk devleti kavramı, hak ve özgürlükleri taminat altına alınmış, sonu belli hukuki ilişkilere girebilen ve kendi hukuki varlığını devlet karşısında hissettirebilen ve koruyabilen bireylerin var olmasını hedefleyen bir araç kavramıdır. Hukuk devleti tanımlarında, "vatandaşların hukuki güvenlik içinde olmaları", "hem ortak payda hem de hukuki devlet kavramını egemen kılmak" yoluyla ulaşılacak asıl hedef olarak görünmekte ve "devletin eylem ve işlemlerinin hukuk kurallarına bağlı olması", büyük ölçüde, hukuk devletinin bu asıl amacının sağlanmasında rol oynayan bir unsur olarak ele alınmaktadır.
Umut Onurlu Önderler Vakfı’mızın Amacı : "Geleceğin teminatı olan gençlerimize Atatürk’ün izinde önderlik yapacak kişilik ve beceriler kazandırarak onları ülkemizin gelişmesine yardımcı ve insanlığa yararlı bireyler olarak yetiştirmek; kişilere hukukun üstünlüğünü benimsetip uygulamasında katkıda bulunmalarını sağlamak; önderimiz Atatürk’ün ’Yurtta Sulh, Cihanda Sulh’ anlayışından yola çıkarak, uyuşmazlıkların çözülmesinde barışçıl yolları seçmeyi yeğletmek; bu bağlamda uzlaşma (ve barışı sürdürme ve geliştirme) becerilerini bireylere öğretip benimsetmek" tir.
Hukuk devleti ve hukukun üstünlüğü kavramları üzerinde çok durulmasına karşın, ülkemiz insanlarının bilincinde açıklık kazanmamıştır. Bu da, bireylerin konunun kanun yapıcılarını ilgilendirdiği izlemininden kaynaklanmaktadır. Oysa vatandaşlık hakkı ve sorumluluğu taşıyan toplumlar hukuku ve adaleti var edebilmektedir ve etmelidir. Buna başta ülkemiz olmak üzere tüm dünyanın çok gereksinimi olduğunu biliyorum. Onurlu toplumlar hukuka saygılı, insanca yaşama hakkını koruyabilen toplumlardır. Onur, barışın saygınlık tartısı, gelişmenin hak ve özgürlükten sapmayan yol gösterici pusulasıdır. Ve biliyoruz ki, insan onuru hukuk devletinin benimsenmesi, hukukun korunması ve gelişmesi ile eş anlamlıdır.
Bireysel veya örgütlü terör bir şiddet türüdür. Terör, gerekçesi ne olursa olsun, insanların yaşam özgürlüklerinin kısıtlanması ve ellerinden alınmasıdır. Zarar gören hangi milletten olursa olsun, tüm dünyaca insanlık suçu olarak kabul edilmelidir. Hukuk devletlerinde terörist eylemler meşru olmayan eylemlerdir.
"Terör ve Organize Suçlarla Mücadele Sempozyumu’nu düzenleyen Marmara Üniversitesi ve British Council’a, hukuk devletinde herşeyin tartışılması ve uzlaşılması gereğinin vurgulanması ve devletlerarası hukuka katkıları nedeniyle teşekkür ederim. Bu Sempozyum’un yayımlanması hakkının Umut Vakfı’na verilmiş olmasını, kişilere hukukun üstünlüğünü benimsetip uygulanmasında katkıda bulunmalarını sağlamak amacını güden Vakı’ım için olumlu bir çalışma olarak görmekteyim. …
Hukuk ve haklar yalnızca suçu tanımlayan ve cezayı belirleyen bir kurum değil, gelişmeye ve insanca yaşamaya ışık tutan bir çerçeve olarak görülür. Böylece harekete geçirilmesi hukuk ve hukuk devleti kavramlarının günlük yaşamımıza girmesiyle olanaklıdır. Çünkü hukuk, adalet, onu isteyen ve bu istek doğrultusunda çaba veren vatandaşların etkinlikleri ile somutlaşır. Hukuk durağan değildir. Metodik ve sistematik bir şekilde incelenmesi ve günün şartlarına göre yaşama geçirilmesi gerekir.
Bu kitabın ilgililere yararlı olacak kalıcı bir eser teşkil edeceğini umut ediyorum.
İçindekiler
Açış Konuşmaları
Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof.Dr. Fehim Üçışık
The British Council Konsolos (Kültür İşleri) Martin Fryer
Marmara Üniversitesi Rektörü Prof.Dr.Ömer Faruk Batırel
Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Büyükelçi Gündüz Aktan
İstanbul Valisi Hayri Kozakçıoğlu
Adalet Bakanlığı Müsteşar Yusuf Kenan Doğan
1- Türkiye’de Terör Evrimi
Başkan: Prof.Dr.Fehim Üçışık, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı
Konuşmacı: Mehmet Ağar, Emniyet Genel Müdürü
Yazılı Tebliğ Metni
Yorumcu: Ord.Prof.Dr.Dr.h.c.mult.Sulhi Dönmezer
2- Hukuk Devletinde Terörle Mücadele Federal Alman Deneyimi: Yasal Durum, Uygulama ve Beklentiler
Başkan: Ord.Prof.Dr.Dr.h.c.mult.Sulhi Dönmezer, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi
Konuşmacı: Prof.Dr.Kurt Rebmann, Federal Almanya e.Federal Başsavcısı
Yorumcu: Prof.Dr.Feridun Yenisey, Marmara Üniversitesi Ceza Hukuku ve Kriminoloji Araştırma ve Uygulama Merkezi Kurucu Müdürü
3- Hukuk Devletinde Terörle Mücadele: Amerika Birleşik Devletleri’nin Deneyimi
Başkan:Prof.Dr.Orhan Aldıkaçtı, İstanbul Üniversitesi Anayasa Hukuku Öğretim Üyesi
Konuşmacı: Lawrence D:Finder, Avukat Haynes ve Boone L.L.P., Amerika Birleşik Devletleri Güney Texas Başsavcısı (1993)
Yazılı Tebliğ Metni
Yorumcu: Vural Savaş, Yargıtay 1.Ceza Dairesi Üyesi
4- Birleşmiş Milletlerin Terörle Mücadele ile İlgili Çalışmaları ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Terörle Mücadeleye İlişkin Kararları
Başkan: Prof.Dr.Aysel Çelikel, İstanbul Üniveristesi Hukuk Fakültesi Dekanı ve Devletler Hususi Hukuku Öğretim Üyesi
Konuşmacı: Prof.Dr.Tekin Akıllıoğlu, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İnsan Hakları Merkezi Müdürü
Yazılı Tebliğ Metni
Yorumcu :Dr.Peter Morre, Federal Almanya Yargıtay Başsacılığında Görevli Federal Savcı
5- Terörle Mücadelede İnsan Hakları ve Güvenlik İkilemi:Bir Milletlerarası Hukuk Perspektifi
Başkan: Prof.Dr.Vakur Versan, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi İdare Hukuku Öğretim Üyesi
Konuşmacı: Prof.Dr.Aslan Gündüz, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekan Yardımcısı ve Devletler Hukuku Öğretim Üyesi
Yazılı Tebliğ Metni
Yorumcu: Av.Alastair Logan
6- Terör Suçlarının Yargılanmasında Karşılaşılan Sorunlar ve İfade Özgürlüğü
Başkan: Prof.Dr.Yıldızhan Yayla, Galatasaray Üniversitesi Rektörü ve İdare Hukuku Öğretim Üyesi
Konuşmacı: Av.Ergin Cinmen
Yazılı Tebliğ Metni
Yorumcu: Av.Roger Ede
7- Terörle İlgili Davalarda Sanığın Savunulması: İngiltere’de ve Galler’de Avukatların Deneyimleri
Başkan: Prof.Dr.Adnan Tezel, Marmara Üniversitesi Maliye Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü ve Rektörlük Dış İlişkiler Danışmanı
Konuşmacı: Av.Alistair Logan, "Guildford Four", "Maguire Seven" gibi davaların Savunma
Avukatı
Yorumcu: Dr.Peter Morre
8- Terör Davalarında Özel Yetkili Mahkemeler Sorunu: Kuzey İrlanda’daki Avukatların Deneyimleri
Başkan: Prof.Dr.Sait Güran, İstanbul Üniversitesi Rektör Yardımcısı ve İdare Hukuku Öğretim Üyesi
Konuşmacı: Av.Sean McCann, Kuzey İrlanda’daki Terörü Önleme
Özel Mahkemeleri (Diplock) önünde görülen davalarda deneyimli Müdafi
Yazılı Tebliğ Metni
Yorumcu: Av.Akın Atalay
Yazılı Tebliğ Metni
9- İngiliz Ceza Muhakemesi
Başkan: Ord.Prof.Dr.Dr.h.c.mult.Sulhi Dönmezer
Konuşmacı: Roger Ede, İngiltere ve Galler Barasu Ceza Hukuku Komitesi Sekreteri
Yazılı Tebliğ Metni
Yorumcu: Prof.Dr.Feridun Yenisey
10- Türkiye Üzerine Yönlendirilen Terörürün Sosyolojik Açıdan Uluslararası sorunları ve Çözümleri
Prof.Dr.İhsan Özgen, Marmara Üniversitesi Uluslararası İletişim ve Sorunları Araştırma Merkezi Müdürü ve İnsanlık Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı
11-Türkiye’de Siyasi ve Ekonomik Terör (Mafya)
Başkan: Prof.Dr.Turhan Esener, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Üyesi ve eski Çalışma Bakanı
Konuşmacı: Hayri Kozakçıoğlu, İstanbul Valisi
12- Örgütlü Suçlulukla Mücalede Sanık Hakları ve Devletin Yetkilileri
Başkan : Prof.Dr.Cevdet Yavuz, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekan Yardımcısı ve Medeni Hukuk Öğretim Üyesi
Konuşmacı : Prof.Dr.Christian Pfeiffer, Federal Almanya Niedersachen Kriminoloji Araştırma Enstitüsü Direktörü
Yorumcu: Dr.Peter Morre
13- Sentez Raporu
Konuşmacı: Ord.Prof.Dr.Dr.h.c.mult.Sulhi Dönmezer
EKLER
Örgütlü Suçla ve Terörle Mücadele, Prof.Dr.Feridun Yenisey
Türkiye: Çıkar Amaçlı Örgütlü Suçlar Hakkında Tasarısı ve Gerekçesi,
Türkiye: Adalet Bakanlığının Tasarısı Hakkındaki Görüşü
Federal Almanya: Alman Ceza Kanununun İlgili Maddeleri ve Tercümesi
Federal Almanya: Alman Ceza Muhakemesi Kanunu
Federal Almanya: Çıkar Amaçlı Örgütlü Suçla Mücadele Kanunu, 1992 (Almanca)
Federal Almanya: Kara Paranın Önlenmesi (Türkce tercümesi)
Federal Almanya: Pişmanlık Kanunu, 1994 (Almanca)
Amerika Birleşik Devletleri: Ceza Kanunu ve Ceza Muhakemesi Kanunu (İngilizce)
Indıctment And Information ( İddianeme ) Search And Seizure ( Arama ve Elkoyma )
Explosive Materials ( Patlıyıcı Maddeler Kanunu )
Racketeering ( Çıkar Amaçlı Örgütler )
Laundering Of Monetary Instrument ( Kara Paranın Aklanması ) Racketeer Influecnced And Corrupt Organizations ( Çıkar Amaçlı Örgütler )
Terrorism ( Milletlerarası Terörizm ) Torture ( İşkence Suçu )
Wire And Electronic Communications Interception And Interception Of Oral Communications
( Telefon, Elektronik Haberleşme ve Konuşma Dinleme)
Rewards For Information Concerning Terroist Acts And Espionage ( İhbarın Ödüllendirilmesi )
Eligibility For Witness Security Program ( Tanığın Korunması )
Drug Abuse Prevention And Control ( Uyuşturucu Maddelerle Mücadele )
İngiltere ( Terörle Mücadele Kanunu ) ( İngilizce )
Proscribed Organisations ( Yasak Örgütler ) Exclusion Oders ( Emirler )
Financial Assitance For Terroism ( Teröre Mali Destek Sağlayanlar )
Arrest, Detention And Control Of Entry ( Yakalama, Gözaltına Alma )
Infırmation, Proceedings And Interpretation ( İstihbarat )
Further Provisions For Northern Ireland ( Kuzey İrlanda )
Supplementary ( Ekler )
Açış Konuşmaları
Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof.Dr. Fehim Üçışık
The British Council Konsolos (Kültür İşleri) Martin Fryer
Marmara Üniversitesi Rektörü Prof.Dr.Ömer Faruk Batırel
Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Büyükelçi Gündüz Aktan
İstanbul Valisi Hayri Kozakçıoğlu
Adalet Bakanlığı Müsteşar Yusuf Kenan Doğan
1- Türkiye’de Terör Evrimi
Başkan: Prof.Dr.Fehim Üçışık, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı
Konuşmacı: Mehmet Ağar, Emniyet Genel Müdürü
Yazılı Tebliğ Metni
Yorumcu: Ord.Prof.Dr.Dr.h.c.mult.Sulhi Dönmezer
2- Hukuk Devletinde Terörle Mücadele Federal Alman Deneyimi: Yasal Durum, Uygulama ve Beklentiler
Başkan: Ord.Prof.Dr.Dr.h.c.mult.Sulhi Dönmezer, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi
Konuşmacı: Prof.Dr.Kurt Rebmann, Federal Almanya e.Federal Başsavcısı
Yorumcu: Prof.Dr.Feridun Yenisey, Marmara Üniversitesi Ceza Hukuku ve Kriminoloji Araştırma ve Uygulama Merkezi Kurucu Müdürü
3- Hukuk Devletinde Terörle Mücadele: Amerika Birleşik Devletleri’nin Deneyimi
Başkan:Prof.Dr.Orhan Aldıkaçtı, İstanbul Üniversitesi Anayasa Hukuku Öğretim Üyesi
Konuşmacı: Lawrence D:Finder, Avukat Haynes ve Boone L.L.P., Amerika Birleşik Devletleri Güney Texas Başsavcısı (1993)
Yazılı Tebliğ Metni
Yorumcu: Vural Savaş, Yargıtay 1.Ceza Dairesi Üyesi
4- Birleşmiş Milletlerin Terörle Mücadele ile İlgili Çalışmaları ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Terörle Mücadeleye İlişkin Kararları
Başkan: Prof.Dr.Aysel Çelikel, İstanbul Üniveristesi Hukuk Fakültesi Dekanı ve Devletler Hususi Hukuku Öğretim Üyesi
Konuşmacı: Prof.Dr.Tekin Akıllıoğlu, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İnsan Hakları Merkezi Müdürü
Yazılı Tebliğ Metni
Yorumcu :Dr.Peter Morre, Federal Almanya Yargıtay Başsacılığında Görevli Federal Savcı
5- Terörle Mücadelede İnsan Hakları ve Güvenlik İkilemi:Bir Milletlerarası Hukuk Perspektifi
Başkan: Prof.Dr.Vakur Versan, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi İdare Hukuku Öğretim Üyesi
Konuşmacı: Prof.Dr.Aslan Gündüz, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekan Yardımcısı ve Devletler Hukuku Öğretim Üyesi
Yazılı Tebliğ Metni
Yorumcu: Av.Alastair Logan
6- Terör Suçlarının Yargılanmasında Karşılaşılan Sorunlar ve İfade Özgürlüğü
Başkan: Prof.Dr.Yıldızhan Yayla, Galatasaray Üniversitesi Rektörü ve İdare Hukuku Öğretim Üyesi
Konuşmacı: Av.Ergin Cinmen
Yazılı Tebliğ Metni
Yorumcu: Av.Roger Ede
7- Terörle İlgili Davalarda Sanığın Savunulması: İngiltere’de ve Galler’de Avukatların Deneyimleri
Başkan: Prof.Dr.Adnan Tezel, Marmara Üniversitesi Maliye Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü ve Rektörlük Dış İlişkiler Danışmanı
Konuşmacı: Av.Alistair Logan, "Guildford Four", "Maguire Seven" gibi davaların Savunma
Avukatı
Yorumcu: Dr.Peter Morre
8- Terör Davalarında Özel Yetkili Mahkemeler Sorunu: Kuzey İrlanda’daki Avukatların Deneyimleri
Başkan: Prof.Dr.Sait Güran, İstanbul Üniversitesi Rektör Yardımcısı ve İdare Hukuku Öğretim Üyesi
Konuşmacı: Av.Sean McCann, Kuzey İrlanda’daki Terörü Önleme
Özel Mahkemeleri (Diplock) önünde görülen davalarda deneyimli Müdafi
Yazılı Tebliğ Metni
Yorumcu: Av.Akın Atalay
Yazılı Tebliğ Metni
9- İngiliz Ceza Muhakemesi
Başkan: Ord.Prof.Dr.Dr.h.c.mult.Sulhi Dönmezer
Konuşmacı: Roger Ede, İngiltere ve Galler Barasu Ceza Hukuku Komitesi Sekreteri
Yazılı Tebliğ Metni
Yorumcu: Prof.Dr.Feridun Yenisey
10- Türkiye Üzerine Yönlendirilen Terörürün Sosyolojik Açıdan Uluslararası sorunları ve Çözümleri
Prof.Dr.İhsan Özgen, Marmara Üniversitesi Uluslararası İletişim ve Sorunları Araştırma Merkezi Müdürü ve İnsanlık Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı
11-Türkiye’de Siyasi ve Ekonomik Terör (Mafya)
Başkan: Prof.Dr.Turhan Esener, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Üyesi ve eski Çalışma Bakanı
Konuşmacı: Hayri Kozakçıoğlu, İstanbul Valisi
12- Örgütlü Suçlulukla Mücalede Sanık Hakları ve Devletin Yetkilileri
Başkan : Prof.Dr.Cevdet Yavuz, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekan Yardımcısı ve Medeni Hukuk Öğretim Üyesi
Konuşmacı : Prof.Dr.Christian Pfeiffer, Federal Almanya Niedersachen Kriminoloji Araştırma Enstitüsü Direktörü
Yorumcu: Dr.Peter Morre
13- Sentez Raporu
Konuşmacı: Ord.Prof.Dr.Dr.h.c.mult.Sulhi Dönmezer
EKLER
Örgütlü Suçla ve Terörle Mücadele, Prof.Dr.Feridun Yenisey
Türkiye: Çıkar Amaçlı Örgütlü Suçlar Hakkında Tasarısı ve Gerekçesi,
Türkiye: Adalet Bakanlığının Tasarısı Hakkındaki Görüşü
Federal Almanya: Alman Ceza Kanununun İlgili Maddeleri ve Tercümesi
Federal Almanya: Alman Ceza Muhakemesi Kanunu
Federal Almanya: Çıkar Amaçlı Örgütlü Suçla Mücadele Kanunu, 1992 (Almanca)
Federal Almanya: Kara Paranın Önlenmesi (Türkce tercümesi)
Federal Almanya: Pişmanlık Kanunu, 1994 (Almanca)
Amerika Birleşik Devletleri: Ceza Kanunu ve Ceza Muhakemesi Kanunu (İngilizce)
Indıctment And Information ( İddianeme ) Search And Seizure ( Arama ve Elkoyma )
Explosive Materials ( Patlıyıcı Maddeler Kanunu )
Racketeering ( Çıkar Amaçlı Örgütler )
Laundering Of Monetary Instrument ( Kara Paranın Aklanması ) Racketeer Influecnced And Corrupt Organizations ( Çıkar Amaçlı Örgütler )
Terrorism ( Milletlerarası Terörizm ) Torture ( İşkence Suçu )
Wire And Electronic Communications Interception And Interception Of Oral Communications
( Telefon, Elektronik Haberleşme ve Konuşma Dinleme)
Rewards For Information Concerning Terroist Acts And Espionage ( İhbarın Ödüllendirilmesi )
Eligibility For Witness Security Program ( Tanığın Korunması )
Drug Abuse Prevention And Control ( Uyuşturucu Maddelerle Mücadele )
İngiltere ( Terörle Mücadele Kanunu ) ( İngilizce )
Proscribed Organisations ( Yasak Örgütler ) Exclusion Oders ( Emirler )
Financial Assitance For Terroism ( Teröre Mali Destek Sağlayanlar )
Arrest, Detention And Control Of Entry ( Yakalama, Gözaltına Alma )
Infırmation, Proceedings And Interpretation ( İstihbarat )
Further Provisions For Northern Ireland ( Kuzey İrlanda )
Supplementary ( Ekler )