Silah Kanunu Tasarısı Umut Vakfı İnceleme Komisyon Çalışması

Silah Kanunu Tasarısı Umut Vakfı İnceleme Komisyonu 
Sonuç Bildirgesi
26 Eylül 2009
Umut Vakfı “Silah Kanunu Tasarısı” İnceleme Komisyonu’nun sözkonusu Tasarı’ya ilişkin çalışması bireysel silahsızlanma ve yaşama hakkının güvenceye alınması, herşeyden üstün tutulması gerekliliği yaklaşımına dayanmaktadır. Umut Vakfı, uzun dönemde bireysel silahsızlanmanın sağlanması hedefini vurgularken, bu çalışmanın kısa zamanda bireysel silahlanmanın denetlenmesi ve toplumda güvenliğin sağlanması esasını gözettiğini belirtir.

1953 tarihinden itibaren uygulanan 6136 sayılı Ateşli Silahlar Kanunu ve 1981 tarihinden itibaren uygulanan 2521 sayılı Avda ve Sporda Kullanılan Silahlar kanunlarının birleştirilerek, 91/477/AET sayılı Direktif ile Avrupa Birliği Uyum süreci kapsamında tekleştirilmesinin uygun bulunmasının yanı sıra; Tasarı, tanımlar maddesinin ayrıntılı şekilde düzenlenmiş olması, silah kavramının geniş bir kapsamda tanımlanmış olması, yetersiz olmasına karşın reklam ve imha konularının düzenlemede ilk defa yer almış olması bakımından olumludur. Ancak, bazı açılarda Türkiye’deki güncel toplumsal/kültürel durumu ve gereklilikleri gözardı etmiş olduğu görülmüştür.

Komisyonumuzun önerileri şunlardır:
  1. “Armağan silah” kavramı, bireysel silahlanmayı meşrulaştırmaktadır. Bu nedenle tartışmaya açılmalı ve kanun kapsamından çıkarılmalıdır.
  2. Hiçbir silah veya malzemenin basın ve yayın yoluyla “aleni ve/veya gizli yöntemlerle reklam ve tanıtımı yapılamayacağı gibi; her türlü ortam ve yöntemlerle tanıtım, pazarlama ve reklamı yapılmamalıdır.
  3. Ruhsat edininceye kadar silah edinme izni veren “geçici ruhsat” hükmü Tasarı metninden çıkarılmalıdır.
  4. Ruhsat alımında alt yaş sınırı 25 olmalıdır.
  5. 1 yıldan fazla hapis cezasına mahkum olunan suçlardan mahkum olanlara veya denetimli serbestlik tedbirine karar verilenlere hiç bir koşulda silah ruhsatı verilmemelidir.
  6. Ruhsatlandırmada kişilerden istenen sağlık raporları “hekim raporu” yerine kapalı kanaat usulüyle “heyet raporu” olarak mutlaka istenmelidir. Sağlık kurulu raporu doğrudan ruhsat vermeye yetkili kuruma kapalı ve gizli olarak gönderilmelidir.
  7. Sadece silahların değil ayrıca mermilerin kayıt altında tutulması özel bir önem taşımaktadır. Mermilerin tek bir seferde değil zamana yayılarak ve ihtiyaca göre verilmesi, mevcut düzenlemeye göre verilen mermi adedinin düşürülmesi; yeniden mermi talebi halinde kullanılmış olanların iadesi gerekmelidir.
  8. Hiç bir silah kimseye “muhafaza” amacıyla teslim edilemez. Böyle bir gereklilik varsa, emniyet birimlerince muhafaza altına alınmalıdır.
  9. Bar, pavyon, gece kulübü, düğün salonu, diskotek ve taverna gibi alkollü içeceklerin tüketildiği toplu eğlence yerlerinde; kamuya açık alanda yapılan düğün, kına, nişan, sünnet gibi törenlerde; trafikte ateşli silah bulundurulmamalıdır.
  10. Alışveriş merkezleri, eğlence mekanları gibi kamuya açık alanlarda, işletmeciler, kendi kararları ile sözkonusu alanlarda silah bulundurulmasını engelleyebilmelidir.
  11. Taşıma iznini içeren silah ruhsatları verildiği tarihten itibaren 2 yıl geçerli olmalıdır.
  12. Bulundurma ruhsatlarının geçerlilik ve yenilenmesine ilişkin esaslar “taşıma” ile aynı esasları taşımalıdır. Bulundurma ruhsatları da iki yıl süreye tabi olmalı ve bulunduranın koşulları düzenli aralıklarla yeniden değerlendirilmelidir.
  13. Mahkeme binalarına silahla giriş yasağı herkes için eşit şekilde uygulanmalıdır. O yerin güvenliğini sağlamakla sorumlu ve görevli olanlar dışında istisna olmamalı, silahlı bulunmama durumu herkes için eşit şekilde uygulanmalıdır.
  14. Görev sırasında silah taşıma hakkına sahip emekli kamu görevlilerinden, ‘ciddi hayati tehlike içerisinde’ oldukları somut bulgulara dayanarak belirlenenlere, kimlik kartlarında işlenerek gösterilmek üzere, taşıma veya bulundurma ruhsatı yönetmelikte belirtilen esaslar çerçevesinde, koruma amacına yönelik silahlar için verilebilir.
  15. Herhangi bir meslek grubunun mensuplarına ve/veya emeklilerine silah edinme kolaylığı sağlanmamalıdır.
 
Ayrıca; Silah Kanun Tasarı’sında ve ilişkili mevzuatta yer almayan şu konular da dikkate alınmalıdır:
  • Ruhsat kayıtları merkezi sistem ile tutulmalı ve merkezi veri tabanı oluşturulmalıdır.
  • Kontrol etmeye yönelik bilgilere erişmek açısından, silah taşıma veya bulundurma belgesi elektronik chip’li olmalı ve üzerinde TC kimlik numarası bulunmalıdır.
  • Ruhsatlandırma öncesi sertifikalandırılmış zorunlu eğitim; ruhsat sonrası kriminal ve sağlıktan kaynaklanan otomatik iptal sistemi; eş, aile hekimi, avukat gibi ruhsatlandırmaya referans sistemi getirilmelidir.
  • Ruhsatlandırmada silah kasası zorunluluğunun ve denetimlerinin belirlenmesi, ruhsatlandırmada başvurunun işleme konulması için bekleme süresinin belirlenmesi, sahip olunabilecek silah sayısının da sınırlandırılması gerekir...
 
 
KOMİSYON ÜYELERİ
Nazire Dedeman
Prof. Dr. Timur Demirbaş
Prof. Dr. Mert Savrun
Doç. Dr. Bülent Şam
Psikiyatrist Dr. Ayhan Akcan
Av. Abdurrahman Bayramoğlu
Dr. Galma Jahic
Av. Halim Özatan
Av. Barış Günaydın
Raportör: Dr. Esengül Ayyıldız