19. Bireysel Silahsızlanma Ödüllü "Şiddetin Şakası Yok!"Sıfır Şiddet: Yaşama Hak Tanıyın" Öykü Yarışması

“Şiddetin Şakası Yok!” Sıfır Şiddet: Yaşama Hak Tanıyın temasını seçerken amacımız şiddetin hayatlarımızda yol açtığı yıkımın farkına varmak ve barışçıl bir yaşam, barışçıl bir dünya için kendi etki alanımızda neler yapabileceğimizi düşünmeye çalışmaktı. Şiddetin varlığını yadsımadan ama şiddeti tercih etmeden de sorunların çözülebileceğini göstermek gerekiyordu.

Tasarım: Hidayet Gürdal

Dr.Ayhan Akcan
Dr. Ayhan Akcan 1962 yılında doğmuştur. Denizli Cumhuriyet Lisesi’nden sonra Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden mezun olmuştur. İhtisasını Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi’nde tamamlamıştır. Çalışma hayatına Adalet Bakanlığı’na bağlı Cezaevi Hekimliği (1990-1993) ile başlayan Ayhan Akcan sırasıyla; Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi’nde AMATEM, 35. Serviste “Kronik Şizofren Hastalar” ile ilgili çalışmalar, II.Nevroz biriminde özellikle “depresyon, anksiyete bozuklukları, yas, travma sonrası stres bozukluğu ve kişilik” üzerine çalışmalar (1993-1998) yapmıştır. 1998 yılından itibaren Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim Araştırma Hastanesi’nde, Psikiyatri Uzmanı olarak çalışmaktadır. Dr. Ayhan Akcan’ın bilimsel çalışmaları ise şöyle sıralanabilir: Cezaevi, Silah, Trafik, Polis gibi Kriminal Psikiyatri alanında, trafik polisi alanında “Psikotrafik” kavramını geliştirip, binlerce şoförün psiko-teknik değerlendirmeden geçmesi, iş psikolojisi alanında “psiko-business” kavramıyla işyerlerinde psikolojik destek ve tedavi üniteleri kurarak ve özel güvenlikte çalışan personelin “psiko-security” kavramıyla psikolojik testten geçirilmesini pratik uygulamaya sokmuştur. 2001 yılında kurulan Bakırköy Psikiyatri Tedavi ve Araştırma Merkezi (BAPAM) Kurucusu ve Koordinatörü olan Dr. Ayhan Akcan, yine araştırmalarına bu merkezde devam etmektedir. Aynı zamanda Radyo Cumhuriyet, Radyo Kent, Medical Channel ve ETV’de sosyal psikiyatri konularında program yapmış ve sunmuştur. Halen Star TV’de Program Danışmanlığı yapmaktadır. Umut Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi olan Dr. Ayhan Akcan, 2000 Yılı Toplumsal Kariyer dalında Fair Play ödülünü almış ve yine ceza ve silah üzerine yaptığı bilimsel çalışmalar bir çok bilimsel kongrelerde ulusal düzeyde ödüllendirilmiştir.

Süleyman Bulut
1954 Konya Beyşehir Tolca Köyü doğumlu. İktisat eğitimi gördü. Tiyatroyla ilgilendi. Radyo programlarına oyun ve metinler, TV için masallar yazdı. Küçümen karcık ve Aloş Çocuk oyunlarıyla Milliyet Sanat Dergisi Çocuk Oyunları yarışması 1976 başarı ödülünü aldı.

Nazire Dedeman Çağatay, 1949 yılında Ankara’da doğdu ve TED Ankara Kolejinden mezun oldu. Halen Dedeman Holding’de Yönetim Kurulu Başkan Vekili görevini yürütmekte olup, Umut Onurlu Önderler Yetiştirme Vakfı(Umut Vakfı)’nın Kurucu Başkanı ve aynı zamanda Yönetim Kurulu Başkanı’dır. Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal Konseyi ile Özel Danışmanlık Statüsüne sahip olan Umut Vakfı, EFC ve IANSA gibi uluslararası ağların da üyesidir. Hukukun üstünlüğü, bireysel silahsızlanma, barış ve anlaşmazlıkların çözümünde barışçıl yöntemleri gençlere benimsetme konularında faaliyet gösteren Umut Vakfı’nda kendisi aktif görevler üstlenmektedir. Konuyla ilgili olarak çok sayıda tebliğleri, makaleleri ve röportajları yayınlanmıştır. Vakıftaki faaliyetleri sebebiyle otuzdan fazla ödül ve plakete layık görülmüştür.

Fatih Erdoğan 
23 Nisan 1954 yılında İzmir’de doğdu. Kültür Koleji’ni ve Robert Kolej’i bitirdikten sonra, Boğaziçi Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü’nden mezun oldu. 1980 yılında Mavibulut Yayınları’nı kurdu.1990-2000 yılları arasında çocuklar için çıkarılan ilk edebiyat dergisi Kırmızıfare’nin ve ilk çocuk edebiyatı araştırmaları dergisi Binbir Kitap’ın editörlüğünü yaptı. 1992 yılından 2002 yılına kadar İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Kütüphanecilik Bölümü’nde ders verdi ve aynı bölümde yüksek lisans ve doktora yaptı. Çocuklara yönelik kitaplar yazdı, resimledi, çevirdi ve editörlüğünü yaptı. 1985 yılında Şeyma Doğramacı’nın Gelişim Yayınları’nda çıkardığı Çocukça Dergisi’nde danışmanlık yaptı. Cumhuriyet ve Radikal gazetelerinde çocuk edebiyatı ve çocuk kitaplarına ilişkin yazılar yazdı. Yurt içinde ve yurt dışında aynı konularda konferanslar verdi. Acar (1987) ve Ozan (1994) adlarında iki oğlu var.

Nail Güreli
Nail Güreli, 1952 yılından bu yana aralıksız olarak gazetecilik yapmaktadır. Stajyer muhabirlikten genel yayın yönetmenliğine, röportaj yazarlığından yazı işleri müdürlüğüne kadar gazeteciliğin çeşitli birimlerinde çalışmıştır. Halen Milliyet Gazetesi’nde köşe yazarlığı ve Milliyet Ödülleri Yönetmenliği yapan Nail Güreli, zaman zaman yazı dizileri hazırlamaktadır. Otuz yıla yakın süre Türkiye Gazeteciler Sendikası’nın çeşitli kademelerinde görev yapmış ve 1983 yılında Genel Başkanlık’dan SODEP’e Kurucu Üye olması nedeniyle istifa etmiştir. Nail Güreli, 1988 yılından bu yana ard arda üç dönem ( 6 yıl ) Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nin Yönetim Kurulu Üyeliğine ve 1994 Mart’ında Cemiyet Başkanlığı’na seçilmiştir. Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nde yedi yıl Başkanlık yaptıktan sonra, değişimi ve yenileşmeyi sağlamak gerekçesiyle 2001 Nisan’ında kendi isteğiyle ayrılmıştır. Meslek kuruluşlarının yarışmalarında çeşitli dallarda dokuz ödül kazanan Nail Güreli, ayrıca 1996 yılından bu yana, aralarında Sertel Gazetecilik Vakfı Demokrasi Ödülü, Orhan Apaydın Vakfı Demokrasi ve Barış Ödülü, Lastik-İş Sendikası’nın Gurur Tablomuz Ödülü, Lions İnternational Foundation Melvin Jones Fellow Ödülü olmak üzere 9 sivil toplum örgütü tarafından da onur ödülleri almıştır. Yayınlanmış 16 kitabı olan Nail Güreli’nin, son kitaplarından biri medya eleştirilerini içeren “Şu Bizim Medya” adını taşımaktadır. Nail Güreli Umut Vakfı Onursal Mütevellisidir.

Av. Fikret İlkiz
1950 doğumlu, evli ve iki çocuk sahibi. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi mezunudur ve halen İstanbul Barosuna kayıtlı avukat olarak çalışmalarını sürdürmektedir. 1982-2004 yıllarında Cumhuriyet Gazetesi Avukatı ve Hukuk Danışmanı olarak çalıştı. 1997-2002 arasında ise Cumhuriyet Gazetesi Sorumlu Yazı İşleri Müdürlüğü görevini yürüttü. Ayrıca İstanbul Barosu Dergi Yayın Kurulu üyeliği (1992-2003), İstanbul Barosu Staj Eğitim Merkezi (SEM) Kurucu ve Yürütme Kurulu üyeliği, SEM “AİHS ve Bireysel Başvuru” Bölüm Başkanlığı (1996-2002), Türkiye Barolar Birliği İnsan Hakları Araştırma Uygulama Merkezi Yürütme Kurulu Üyesi (2002-2005), Basın Konseyi Hukuk Danışmanlığı ve Genel Sekreter Vekilliği (1992-1996) görevlerinde bulundu. Halen İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi, Bilgi Üniversitesi İletişim Fakültesi öğretim üyesi olarak ders vermektedir. Aylık olarak yayınlanan Güncel Hukuk Dergisi’nin Genel Yayın Koordinatörüdür. Basın Konseyi ile Dayanışma Vakfı ile İnsan Hakları Kurumu Vakfı kurucu üyesi ve Umut Vakfı Yönetim Kurulu Üyesidir. Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Onursal Üyesi olup Türkiye Gazeteciler Cemiyeti 1998 Basın Özgürlüğü Ödülü sahibidir. 2009-2011 yıllarında Genel Sekreterlik görevini yürüttüğü Türk Ceza Hukuku Derneği’nin 2012 yılından itibaren Başkanı olarak çalışmalarını sürdürmektedir.

Parçalanmış Adalet/Türkiye’de Özel Ceza Yargısı adlı kitapta (İstanbul. İletişim Yayınları 2011) "Terörle Mücadele Kanunu ve Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun Üzerine" inceleme yazısı ile İfade Özgürlüğü İlkeler ve Türkiye (İstanbul İletişim Yayınları 2007) adlı kitapta "İfade Özgürlüğü ve Yeni Basın Yasası", başlıklı yazıları yayımlanmıştır. IPS İletişim Vakfı Yayınlarından (Aralık 2012) (BİA) “İfade Özgürlüğünün On Yılı 2001-2011” adlı kitaba “Geçmişten Günümüze İfade Özgürlüğü ve Basın” başlıklı yazısıyla katkıda bulunmuştur.

Celal Üster
1947’de İstanbul’da doğdu. İngiliz Erkek Lisesi, Robert Academy ve İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü’nde öğrenim gördü. Bir süre Adam Yayınları’nda editörlük yaptıktan sonra, 1982-1993 arasında Cumhuriyet gazetesinin Kültür Servisi’ni yönetti. 1990-1993 arasında Cumhuriyet Kitap’ın yayın yönetmenliğini üstlendi. P Sanat, Kültür, Antika Dergisi’nin 1996-2004 arasında yayın yönetmenliğini, 2004-2009 arasında yayın danışmanlığını yaptı. 2004-2009 arasında Can Yayınları’nın Genel Yayın Yönetmenliğini üstlendi. 2009’da yeniden Cumhuriyet gazetesi Kültür Servisi Şefliğine getirildi.

1960’lardan bu yana dergi ve gazetelerde pek çok yazısı ve çevirisi yayımlandı. Uzun süre Radikal Kitap’ta yayımlanan Yeryüzü Kitaplığı yazıları, 2009’dan bu yana Cumhuriyet Kitap’ta yayımlanıyor.

Bugüne kadar aralarında Yaroslav Haşek, George Orwell, George Thomson, Juan Rulfo, Jorge Luis Borges, Mario Vargas Llosa, John Berger ve Paulo Coelho’nun yapıtlarının da bulunduğu 70 kadar kitabı dilimize kazandırdı.

“İlyada” ve “Odysseia” destanlarının çocuk edebiyatı uyarlamalarını, Roald Dahl’ın “Charlie’nin Çikolata Fabrikası”, “Charlie’nin Büyük Cam Asansörü”, “Cadılar” ve “Koca Sevimli Dev” adlı çocuk kitaplarını, James Joyce’un “Kedi ile Şeytan” adlı çocuk kitabını Türkçeleştirdi.

 

 

Değerli Konuklarım,

Hoş geldiniz.

Umut Vakfı, gençlerimizin hukukun üstünlüğüne inanan, adalete güvenen, anlaşmazlıklarını uzlaşmayla ve barışçıl yollarla çözümleyen, yurttaş olma bilincini ve sorumluluğunu taşıyan bireyler olarak yetişmelerine katkıda bulunma amacıyla 20 yıl önce kuruldu. On bir yıldır da 28 Eylül Bireysel Silahsızlanma Gününde gerçekleştirmekte olduğumuz “Sessiz Ayakkabıların Yürüyüşü” etkinliğini bu yıl yapmadık. Her yıl İstanbul Valiliğinden izin alarak gerçekleştirdiğimiz “Sessiz Ayakkabıların Yürüyüşü” etkinliğine bu yıl valilik Taksim Meydanı yerine Galatasaray Lisesi önünde yapmamız için izin verdi. Biz de Umut Vakfı olarak bu yıl “Sessiz Ayakkabıların Yürüyüşünü” yüreklerimizde gerçekleştirme kararı aldık ve bugün sessiz ayakkabıları yüreğimizde yürüttük. Bunu sizlerle paylaşmak istedim.

Türkiye’deki yıllık bireysel silahlı olayların incelemesini yayınlamak için son birkaç yıldır Emniyet Genel Müdürlüğünden istatistik istiyor ancak elde edemiyoruz. Biz de medyayı takip ederek oluşturduğumuz verilere göre bir değerlendirme çalışması yaptık. Her yıl ortalama 4.500 kişinin bireysel silahlarla öldüğü Türkiye’mizde özellikle son iki yıldır artan bir hızla ne kadar çok sokak çatışması olduğunu fark ettik. Bu yıl şiddet olaylarında geçen yıla göre %12 artış yaşanmış. Adam öldürme %77, intihar % 16, kaza ise %5 olarak gerçekleşmiş. Yine yakınlarımızı öldürüyoruz, yine öfkemize hâkim olamadığımız için tartışma sırasında öldürüyoruz; tüm vakaların yaklaşık %50’si yakınlarımızla yaptığımız tartışmalar sırasında meydana geliyor.

2009 yılından beri büyük heyecanla beklediğimiz silah kanun tasarısı bu yaz başında tekrar ele alınmaya başlandı. Sürece biz de vakıf olarak dâhil olduk, olmaya çalıştık. Bir toplantıda bireysel silahsızlanma adına son derece olumlu gördüğümüz bir madde tasarıya eklenirken, bir sonraki toplantıda sanki hiç var olmamış gibi çıkartıldı. Sonuçta gelinen nokta büyük bir hayal kırıklığı oldu.

Bunca senedir beklediğimiz, emek harcadığımız tasarı yine hâlihazırdaki kanunu aratır hale getirildi ne yazık ki. Avrupa Birliğine uyum çerçevesinde silah kanununda yapılması istenen en temel üç maddedeki değişiklik bile yerine getirilemedi. Bunlar:

• Ruhsatlandırma için haklı bir sebep bulunması;

• En az 18 yaşın alt sınır olması;

• Bireyin kendi ya da kamu için tehlike arz etmemesi.
Hala alt komisyonda olan tasarıda gerekli değişikliklerin yapılacağına ve sayın vekillerimizin sağduyulu davranacaklarına inanmak istiyorum.

Değerli Konuklar,

Son üç yıldır, yaşam hakkını doğrudan tehdit eden bireysel silahlanmaya karşı, yurt genelinde yürütülen projeler için teşekkürlerimizi sunmak üzere plaketler veriyoruz. Arzumuz bu uygulamaların tüm Türkiye’de örnek alınması, yaygınlaşması ve kültürel değişimi gerçekleştirecek kadar uzun soluklu olmasıdır. Bu yıl plaket alacaklara buradan teşekkür ediyorum.

On dokuz yıldır farklı sanat dallarında düzenlediğimiz “Yaşama Hak Tanıyın, Silahın Şakası Yok” temalı yarışmalarımız bu yılki konusunu “öykü dalında” belirlerken amacımız 14-17 yaş arası gençlerin, şiddetin hayatlarımızda yol açtığı yıkımın farkına varmalarını ve barışçıl bir yaşam, barışçıl bir dünya için kendi etki alanlarında neler yapabileceklerini düşündürmeye çalışmaktı. Şiddetin varlığını yadsımadan ama şiddeti tercih etmeden de sorunların çözülebileceğini göstermelerini istedik.

Gelen eserlerde daha önceki yarışmalarda hiç olmayan bazı özelliklerin ortaya çıktığını gördük. Bu nitelikler Türkiye’nin sorunlarına işaret ediyor diye düşündük ve daha detaylı incelenmesi için sosyologlardan yardım rica ettik. Temel olarak:

• Eserlerin çoğunda aile içi şiddet, özellikle baba şiddeti ön planda olması

• Tüm Türkiye genelinde hemen her bölgeden yarışmacılar bulunurken, en düşük katılımın Karadeniz’den gerçekleşmesi, hatta Doğu Karadeniz’den hiç başvuru olmaması

dikkatimizi çekti.

Yarışmamızın değerli Seçici Kurulu Üyelerine, sayın Süleyman Bulut’a, sayın Fatih Erdoğan’a, sayın Celal Üster’e ve sayın Fikret İlkiz’e katkıları için yürekten teşekkür ediyorum.

Ayrıca, yarışmamıza katılan, eserleriyle bireysel silahsızlanma mücadelesine destek veren tüm katılımcılarımıza teşekkür ediyorum, ödül alanları da gönülden kutluyorum.

Umut dolu yarınlara efendim...

28 Eylül Bireysel Silahsızlanma Günü Ödüllü Yarışmamızın bu yılki konusu "Şiddetin Şakası Yok! “Sıfır Şiddet: Yaşama Hak Tanıyın” başlığı ile Öykü dalında oldu. Katılan 76 eserden ödül alanlar 28 Eylül’de yapılacak Ödül Töreninde açıklanacak. Katılan yarışmacıların %75’inin kız öğrencilerden oluştuğu Öykü Yarışmasında en fazla işlenen konunu “aile içi şiddet”, özellikle de “baba” şiddetiydi.

Ödül alanlar:

Birincilik Ödülü: Sare Polat - "Üzülme Anne Geç Geleceğim"- Konya
İkincilik Ödülü: Arda Turhan -“Hame’nin Destanı”- Ankara
Üçüncülük Ödülü: Gamze Gökpınar-“Benim Olmayan Hayatım”- İskenderun

28 Eylül Cumartesi Ödül Töreninde ödül alan yarışmacıların açıklanmasından sonra bu yıl, geliştirdikleri projelerle bireysel silahsızlanmaya sağladıkları destek için “Bireysel Silahsızlanmaya Destek ve Katkı” Plaketlerini Umut Vakfı’nın Kurucu Başkanı Nazire Dedeman Çağatay bizzat takdim etti.

http://www.facebook.com/UmutVakfi , https://twitter.com/#!/UmutVakfi


İstatistikler

Nazire Dedeman Çağatay Konuşma Metni